Voorkeursstrategie Rijn

In Deltaprogramma Rijn werken we als provincies, waterschappen en Rijk in stappen toe naar de Voorkeursstrategie (VKS) 2027 - 2033 voor het Rijngebied. Die wordt op Prinsjesdag 2026 gepubliceerd in het Nationaal Deltaprogramma. 

In de Voorkeursstrategie Rijn beschrijven we: 

• hoe de Waal-Merwede, de Nederrijn-Lek en de IJssel en omliggende gebieden er in 2100 uitzien en functioneren 

• hoe we daar naartoe werken 

• welke maatregelen, onderzoeken of projecten hiervoor in de riviertakken nodig zijn in 2027-2033 – hierin nemen we ook de landelijke beleidskeuzes voor bodemligging en afvoercapaciteit mee 

• wat dit in en voor het Rijngebied vraagt aan organisatie, samenwerking, afspraken en financiering 

Hoe pakken we het aan? 

We werken in sprints aan de Voorkeursstrategie. De sprint van de verdiepende analyse is achter de rug: we hebben actuele ontwikkelingen in beeld gebracht en weten wat mogelijke aanpassingen en nieuwe thema’s moeten zijn in de aangepaste (herijkte) Voorkeursstrategie Rijn voor 2027 - 2033. 

Sprint tot mei 2025: alternatieven voorkeur(rivier)maatregelen in beeld brengen 

In het eerste kwartaal van 2025 brengen we de voorkeursalternatieven in beeld voor een toekomstbestendig riviersysteem. Welke maatregelen in het Rijngebied kunnen daaraan bijdragen? 

Regionale en lokale vraagstukken in beeld 

Ook brengen we in het eerste kwartaal van 2025 beter in beeld wat relevante regionale of lokale (ruimtelijke) visies, initiatieven, uitdagingen en ontwikkelingen zijn in het Rijngebied. Dit helpt ons te bepalen wat aanvullend nodig is op de landelijke riviermaatregelen voor bodem en watervoorraad en -afvoercapaciteit. En helpt ook in beeld te brengen in welke gebieden de landelijke beleidskeuzes voor bodemligging en afvoercapaciteit mogelijk gaan ‘knellen’. 

Hoe kunnen we vraagstukken en oplossingen slim combineren? Wat zijn ‘hotspots’ in het Rijngebied om rekening mee te houden in de Voorkeursstrategie Rijn? Denk bijvoorbeeld aan locaties die nu in beeld zijn voor woningbouw. Kan dat zo blijven? Of kan dat wel, maar dan wel rekening houdend met de ruimte die de rivier vraagt? We willen veel in het Rijngebied, maar niet alles kan. Waar gaat het schuren? Ook dat leggen we op tafel. 

Sprint vanaf mei 2025: toetsen in de praktijk 

In de volgende sprint – vanaf mei 2025 – gaan we de voorkeursalternatieven vervolgens toetsen in de praktijk om uiteindelijk tot ons definitieve advies te komen. Onze bevindingen zijn niet alleen voeding voor de Voorkeursstrategie Rijn en daarmee voor het Nationaal Deltaprogramma; ook voor de verdere uitwerking van de keuzes voor de bodemligging en de afvoercapaciteit in het landelijke programma Ruimte voor de Rivier 2.0. 

We toetsen in deze sprint de haalbaarheid en impact van de voorgestelde landelijke beleidskeuzes voor de aanpak van de rivierbodem en waterafvoermaatregelen. Daar hoort bij elk scenario ook de vraag bij hoeveel ruimte er buiten- of binnendijks nodig is voor het gebiedsgericht uitvoeren van dit beleid. 

Borging van de plannen 

De Voorkeursstrategie Rijn is een advies dat de deltacommissaris gebruikt voor de bijstelling van het huidige Nationaal Deltaprogramma.

De stuurgroep van het Nationaal Deltaprogramma stelt het nieuwe programma voor 2027-2033 in de zomer van 2026 vast, waarna het als advies op Prinsjesdag 2026 wordt aangeboden aan de minister van Infrastructuur & Waterstaat. Het wordt dan ook gepubliceerd. De minister stuurt het vervolgens naar de Tweede Kamer voor bespreking en besluitvorming. 

Als het nieuwe Nationaal Deltaprogramma in uitvoering is, worden de maatregelen uit de Voorkeursstrategie Rijn vastgelegd in (regionale) plannen en kunnen – afhankelijk van welke plannen dit zijn – bindend zijn voor ruimtelijke ontwikkelingen in het Rijngebied.